Tên khác : Lipoprotein little a

Tên chính : Lipoprotein (a)

Xét nghiệm liên quan : Lipid Profile, Homocysteine, hs-CRP, Apo A, Apo B

Lp (a) là một lipoprotein tương tự như lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) trong nó có chứa một protein ApoB duy nhất kết hợp với cholesterol và chất béo khác. Như LDL, sự hiện diện của nó được coi là một yếu tố nguy cơ bệnh tim mạch (CVD). Nó khác với LDL chủ yếu bởi sự hiện diện của một thành phần protein thứ hai, được gọi là apolipoprotein (a), được gắn vào protein ApoB. Apolipoprotein (a) có cấu trúc khác thường: gồm các tiểu đơn vị kết hợp lại , cấu tạo giống với plasmin là một protein làm tan rã cục máu đông. Người ta cho rằng các apolipoprotein (a) một phần Lp (a) ức chế hoạt động của plasmin, ngăn chặn tan rã cục máu đông bình thường. Người ta cũng cho rằng Lp (a) thúc đẩy sự hấp thu LDL vào thành mạch máu. Do đó Lp (a) có hai tiềm năng góp phần phát triển các mảng bám xơ vữa động mạch: lắng đọng LDL và tích lũy các cục máu đông trong động mạch. Vì lý do này, Lp (a) có thể làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch hơn LDL.

Kích thước Apolipoprotein (a) thay đổi khác nhau ở các cá nhân, do sự khác nhau về số lượng các tiểu đơn vị. Số lượng các tiểu đơn vị được xác định có liên quan về mặt di truyền. Người da trắng có xu hướng có kích thước apolipoprotein (a) nhỏ trong khi những người gốc châu Phi có xu hướng có kích thước apolipoprotein lớn hơn. Tầm quan trọng của sự thay đổi kích thước đóng góp vào nguy cơ tim mạch rất phức tạp. Có một số bằng chứng cho thấy các hình thức kích thước nhỏ của Lp (a) làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch so với các hình thức lớn hơn. Phần lớn các xét nghiệm không đo lường kích thước chỉ đo mức đõ apolipoprotein (a) trong máu.

Xét nghiệm được sự dụng như thế nào ?

Thử nghiệm Lp (a) được sử dụng để xác định sự hiện diện của Lp (a) là một yếu tố nguy cơ có thể phát triển bệnh tim mạch ( CVD) . Mức độ Lp (a) được xác định liên quan về mặt di truyền và giữ nguyên không đổi trong suốt cuộc đời của một cá nhân . Vì vậy nó thường không bị ảnh hưởng bởi thay đổi lối sống hoặc bởi hầu hết các loại thuốc , nó không phải là mục tiêu điều trị. Thay vào đó, khi Lp (a) cao là có sự hiện diện của yếu tố nguy cơ bổ sung , cho thấy sự cần thiết phải điều trị tích cực các yếu tố nguy cơ khác, và có thể điều trị sớm hơn .

Một số nguyên nhân có thể góp phần cho mức độ Lp (a) cao bao gồm suy giảm estrogen, tăng cholesterol gia đình ( một rối loạn di truyền liên quan đến mức độ cholesterol trong máu ) , suy giáp nặng, bệnh tiểu đường không kiểm soát được , suy thận mãn tính, và hội chứng thận hư

Khi nào được chỉ định ?

Lp (a) thường không yêu cầu như một phần của hồ sơ lipid . Tuy nhiên , Lp (a) và một số dấu hiệu nguy cơ tim khác, chẳng hạn như , hs-CRP và homocysteine ​​, có thể được chỉ định trên những người có tiền sử gia đình bệnh tim mạch sớm mà không được giải thích bởi LDL cao hoặc HDL thấp .

Một số bác sĩ cũng có thể yêu cầu các xét nghiệm trên những người có bệnh tim hoặc bệnh mạch máu , đặc biệt là những người có lipid bình thường hoặc chỉ tăng nhẹ . Có khoảng 50% những người có bệnh tim mạch có mức cholesterol bình thường , các bác sĩ đang bắt đầu xem xét các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến bệnh tim. Người ta cho rằng mức độ Lp ( a) cao có thể làm trầm trọng thêm quá trình bệnh lý tim mạch .

Lp (a) có thể được chỉ định cùng với các xét nghiệm lipid khác , khi một người nào đó có một lịch sử gia đình bệnh tim mạch sớm và khi bác sĩ nghi ngờ một khuynh hướng di truyền cho mức cholesterol cao . Bác sĩ cũng có thể yêu cầu một Lp (a) khi một người đã có một cơn đột quỵ hoặc đau tim nhưng có chất béo bình thường hoặc chỉ tăng nhẹ .

Trong trường hợp hiếm hoi , thử nghiệm Lp (a) có thể được chi định cho một người phụ nữ sau mãn kinh để xem mức độ Lp (a) cao ( gắn liền với mức độ estrogen giảm ) làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển bệnh tim mạch của họ .

Kết quả xét nghiệm có ý nghĩa gì ?

Giá trị tham khảo bình thường :         < 25 mg/dL

Mức độ Lp (a) cao có thể làm tăng nguy cơ của một người để phát triển bệnh tim mạch và bệnh mạch máu não. Lp (a) cao có thể xảy ra ở những người có hồ sơ lipid bình thường . Một mức độ Lp (a) cao được cho là góp phần vào nguy cơ mắc bệnh tim độc lập với các chất béo khác .

Mức Lp (a) được xác định liên quan về mặt di truyền và không dễ dàng thay đổi bằng cách thay đổi lối sống hay thuốc . Tuy nhiên , một số nguyên nhân không di truyền có thể dẫn đến Lp ( a) cao. Chúng bao gồm estrogen suy giảm, tăng cholesterol gia đình , suy giáp nặng, bệnh tiểu đường không kiểm soát được , suy thận mãn tính, và hội chứng thận hư .

Không có vấn đề gì được biết đến gắn liền với Lp ( a) thấp . Nhiều cá nhân không phát hiện Lp ( a) trong máu của họ .

Điều gì khác nên biết ?

Lp (a) không phải là một xét nghiệm thường xuyên chỉ định. Một chương trình quốc gia Mỹ giáo dục hướng dẫn về cholesterol, dành cho người lớn thừa nhận tính hữu ích có thể có của thử nghiệm Lp (a) , nhưng nó đã không khuyên bạn nên thử nghiệm trên diện rộng. Học viện Quốc gia ( NACB ) hướng dẫn Hóa sinh lâm sàng cho chỉ dấu sinh học mới nổi của bệnh tim mạch và đột quỵ cũng khuyên bạn nên thử nghiệm cho các cá nhân có tiền sử gia đình mạnh mẽ với bệnh xơ vữa động mạch tim sớm và / hoặc tăng lipid máu, hoặc những người có nguy cơ tim mạch trung bình , nhưng không khuyên sàng lọc chung .

Điều này một phần là do thực tế là mức độ Lp (a) được xác định liên quan gen và khó thay đổi. Niacin và estrogen ( cho phụ nữ sau mãn kinh ) đã được chứng minh là giảm Lp (a ) một lượng nhỏ, nhưng hiệu quả của nó dường như là ngắn hạn , và nó không được biết đến là nếu hạ thấp Lp (a) có thực sự làm giảm nguy cơ . Các chuyên gia hiện đang không đề xuất phương pháp điều trị thuốc cho Lp ( a ) cao, nhưng một số cho thấy rằng những người có Lp ( a ) cao nên đặc biệt có biện pháp để giảm lipoprotein mật độ thấp của họ (LDL - cholesterol "xấu") , có thể giúp giảm nguy cơ tổng thể của họ .

Nhìn chung , chất béo không nên được đo trong lúc sốt hoặc nhiễm trùng lớn , trong vòng bốn tuần của một nhồi máu cơ tim cấp tính ( đau tim ) , đột quỵ, hoặc phẫu thuật lớn , ngay sau khi uống rượu quá mức, bị bệnh tiểu đường nghiêm trọng không được kiểm soát, khi một người phụ nữ mang thai , hoặc trong quá trình làm giảm cân nhanh chóng .

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao bác sĩ của tôi sẽ muốn chỉ định xét nghiệm Lp (a) nhiều hơn một lần?

Thông thường, mức độ Lp (a) chỉ kiểm tra một lần bởi vì nó thường tương đối ổn định. Đôi khi, bác sĩ có thể chỉ định Lp (a) lần thứ hai để xác nhận mức độ ban đầu, đặc biệt là nếu nó được đo khi bạn bị bệnh, để xem nguy cơ của bạn đã tăng đáng kể sau khi mãn kinh hoặc (hiếm khi) để theo dõi những tác động của điều trị.

2. Nếu mức độ Lp (a) thực sự không thay đổi trong cuộc đời của tôi, tại sao bác sĩ kê đơn thuốc điều trị ?

Mặc dù mức độ Lp (a) thường không đáp ứng với điều trị, nếu bạn có các yếu tố nguy cơ tim mạch bổ sung khác, bác sĩ có thể muốn điều trị các yếu tố đó để giúp giảm nguy cơ tổng thể của bạn.

BS NGUYỄN VĂN THỊNH

( Nguồn tài liệu từ internet )